Όσο μεγαλύτερος είναι ο τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης, τόσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός δυσλειτουργίας των τμημάτων του σώματος, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του σώματος είναι εντελώς ή σχεδόν δυσλειτουργικό. Το άτομο με τέτοιο τραυματισμό μπορεί να έχει αισθητηριακά και κινητικά προβλήματα που επηρεάζουν την κίνηση και την αίσθηση των κάτω άκρων στην περίπτωση της παραπληγίας, την κίνηση όλων των τμημάτων του σώματος και σε περίπτωση σοβαρής τετραπληγίας μπορεί να επηρεάζουν την αναπνευστική ανεξαρτησία.

Ο τραυματισμός μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολές των κινήσεων, των αισθημάτων και μερικές από τις συνηθισμένες διαταραχές είναι η μείωση ή απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης, αντανακλαστικές κρίσεις ή αντιδράσεις, πόνος ή έντονες σπασμωδικές και ανεξέλεγκτες κινήσεις, διαταραχή ή απώλεια της σεξουαλικής λειτουργίας, μειωμένη γονιμότητα. Ο αριθμός των αλλαγών εξαρτάται από το μέρος του τραυματισμού του νωτιαίου μυελού. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι η σύνδεση μεταξύ του εγκεφάλου και των τμημάτων του σώματος είναι κατεστραμμένη κάτω από το επίπεδο της βλάβης.

Εκτός από αυτά, οι τραυματισμοί ταξινομούνται ως τέλειοι και ατελείς, ανάλογα με το βαθμό στον οποίο υπάρχουν αισθήσεις και κινήσεις κάτω από το επίπεδο του τραυματισμού. Ο τέλειος τραυματισμός σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εθελοντικές κινήσεις (αντανακλαστικές αντιδράσεις δε μετράνε- αυτές είναι ακούσιες) ή αισθήσεις κάτω από το επίπεδο του τραυματισμού.
Η ύπαρξη μερικών αισθήσεως ή εθελοντικών κινήσεων κάτω από το επίπεδο της βλάβης αποτελεί ατελή τραυματισμό.

Ο τραυματισμός νωτιαίου μυελού μπορεί να προκληθεί από τραυματικό συμβάν όπως τροχαίο ατύχημα, πτώση αλλά και από μια αρρώστια όπως καρκίνος, αρθρίτιδα, πολλαπλή σκλήρυνση που οδηγεί σε φλεγμονή του νωτιαίου μυελού.

Εάν κοιτάξουμε τη σπονδυλική στήλη μέσω της κατάστασης και του είδους του τραυματισμού, η σπονδυλική στήλη ομαδοποιείται σε τμήματα σπονδύλων και ο βαθμός της βλάβης ταξινομείται σε περιοχές που περιλαμβάνουν τους σπονδύλους.

Υπάρχουν 4 τμήματα της σπονδυλικής στήλης. Στην κορυφή βρίσκεται αυχενική μοίρα (Α.Μ.Σ.Σ) που κρατά τον αυχένα σε όρθια θέση. Το επόμενο τμήμα είναι η θωρακική μοίρα (Θ.Μ.Σ.Σ) που εκτείνεται περίπου στο ύψος της μέσης. Ακολουθεί η οσφυϊκή μοίρα (Ο.Μ.Σ.Σ.) που συμπίπτει με τη βουβωνική χώρα και το τελευταίο, τέταρτο τμήμα είναι η ιερή μοίρα που εκτείνεται ως το ουραίο τμήμα της σπονδυλικής στήλης. Εάν ξεκινήσουμε από την κορυφή προς το κάτω μέρος της σπονδυλικής στήλης (γενικά, από τον πιο σοβαρό βαθμό τραυματισμού προς τους πιο ελαφρούς), οι τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης κατατάσσονται σε ομάδες.

• Περιοχή Α1-Α4 συνδέεται με τη σοβαρότερη μορφή τραυματισμού, με παράλυση άνω και κάτω άκρων και του μεσαίου τμήματος του σώματος. Το άτομο έχει πρόβλημα με την αναπνευστική ανεξαρτησία, παρουσιάζει διαταραχές ή απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης και καμιά φορά υπάρχει και περιορισμένη λειτουργία ομιλίας ώστε το άτομο, χωρίς τη βοήθεια άλλων ανθρώπων, είναι πολύ περιορισμένο σε καθημερινές του δραστηριότητες. Εάν είναι παραλυμένα και τα τέσσερα άκρα, η κατάσταση ονομάζεται τετραπληγία.
• Α5 – Α8 περιοχή του τραυματισμού υποδεικνύει ότι το άτομο έχει κάποιο βαθμό ελέγχου στις κινήσεις των άνω και κάτω άκρων και μπορεί να αναπνέει και να μιλάει ανεξάρτητα, καθώς και να κινείται με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου
• Α5 τραυματισμός – το άτομο μπορεί να σηκώνει και να γέρνει τα χέρια αλλά μπορεί να εμφανιστεί ατελής ή τέλεια παράλυση των αρθρώσεων του άκρου χεριού, του μεσαίου μέρους του σώματος ή των κάτω άκρων, με δύσπνοια. Χρειάζεται βοήθεια άλλων ανθρώπων σε μερικές καθημερινές δραστηριότητας αλλά το άτομο μπορεί να κινείται ανεξάρτητα με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου. Ανεπαρκής έλεγχος ή απόλυτη απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης.
• Α7 καλύτερος έλεγχος των νεύρων των χεριών, των δακτύλων. Τα άτομα με αυτό τον τύπο τραυματισμού μπορούν να εκτελούν ανεξάρτητα τις περισσότερες καθημερινές δραστηριότητες. Ο έλεγχος της ουροδόχου κύστης δεν είναι καλός αλλά με ιατρικό εξοπλισμό, τα άτομα μπορούν να φροντίζουν μόνα τους αυτή τη φυσική λειτουργία. Ανεξαρτησία κινήσεων με αναπηρικό αμαξίδιο.
• Α8 έλεγχος ορισμένων κινήσεων των χεριών. Το άτομο μπορεί να εκτελεί ανεξάρτητα τις περισσότερες καθημερινές δραστηριότητες αλλά χρειάζεται τη βοήθεια τρίτων εάν πρόκειται για πιο απαιτητικές πράξεις. Κινητικότητα με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου, έλεγχος της ουροδόχου κύστης είναι όπως στην περίπτωση τραυματισμού τύπου 7

Τραυματισμοί της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης:

• Θ1 – Θ5 νευρική βλάβη σε αυτή την περιοχή αντανακλάται στους μύες, το άνω στήθος, το μεσαίο τμήμα της πλάτης και τους κοιλιακούς μύες. Τα χέρια και οι ώμοι είναι συνήθως σε πλήρη λειτουργία. Ο τραυματισμός (που εν γένει λέγεται παραπληγία), συνήθως επηρεάζει το κάτω τμήμα του σώματος και τα πόδια. Τα άτομα μπορούν να χειρίζονται τα προσαρμοσμένα αναπηρικά αμαξίδια και με βοηθήματα αναπηρίας μπορούν να στηρίζονται και στα πόδια τους.
• Θ6 – Θ12 – τα επηρεασμένα νεύρα είναι στην κοιλιά και στην πλάτη. Το άνω τμήμα του σώματος συνήθως λειτουργεί χωρίς παρεμβολές. Σχετικά καλός έλεγχος πέψης σε καθιστή θέση. Ανεπαρκής έλεγχος της ουροδόχου κύστης ή απόλυτη απώλεια ελέγχου. Τα άτομα μπορούν να χειρίζονται τα προσαρμοσμένα αναπηρικά αμαξίδια και με βοηθήματα αναπηρίας μπορούν να στηρίζονται και στα πόδια τους.

Τραυματισμοί της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης:

• Ο1 – Ο5 εν γένει υποδεικνύει το βαθμό του τραυματισμού όπου εμφανίζεται η απώλεια της λειτουργίας των ισχίων και των ποδιών. Ανεπαρκής έλεγχος ή απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης. Ανάλογα με την κατάσταση και τη δύναμη των ποδιών, το άτομο μπορεί να κινείται με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου και μπορεί να στηρίζεται στα πόδια χρησιμοποιώντας βοηθήματα αναπηρίας

Τραυματισμοί της ιερής μοίρας της σπονδυλικής στήλης:

• Ι1 – Ι5 – μερική απώλεια της λειτουργίας των ισχίων και των ποδιών. Ανεπαρκής έλεγχος ή απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης. Μεγάλη πιθανότητα ότι το άτομο είναι σε θέση να περπατάει ανεξάρτητα.

Ο πρωκτικός σφιγκτήρας αντιστοιχεί σε περιοχή Ι4 –Ι5 και αποτελεί το άκρο του νωτιαίου μυελού. Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο για την ανάλυση του είδους του τραυματισμού και έχει αποδεχτεί ότι η ύπαρξη εκούσιων πρωκτικών συσπάσεων, ανεξάρτητα από τις λοιπές βλάβες, υποδεικνύει ατελή τραυματισμό.

Όταν τα άτομα αντιμετωπίζουν τη διάγνωση και την καινούργια κατάσταση όπως τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, μπορούν να περάσουν από διαφορετικά συναισθηματικά στάδια. Η φυσιολογική συναισθηματική αντίδραση ξεκινάει με την απόρριψη και δυσπιστία, τη θλίψη και την οργή στη συνέχεια και τελικά έρχεται το πιο σημαντικό στάδιο - η αποδοχή.

Είναι σημαντικό να παρακολουθούμε το ρυθμό μας, να μη παραλείψουμε τα στάδια και να αφήσουμε στον εαυτό μας όσο χρόνο χρειαζόμαστε για να βιώσουμε κάθε στάδιο και να είμαστε έτοιμοι για το επόμενο. Οι αγαπημένοι μας συχνά περνάνε όλα αυτά μαζί μας και μπορούν να μας παρακινήσουν σε σημαντικό βαθμό προκειμένου να φτάσουμε το συντομότερο δυνατόν στο τελικό στάδιο της αποδοχής.

Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι μπορούν να παραμείνουν στο στάδιο της άρνησης για πάρα πολύ καιρό, προσποιούμενοι ότι «όλα είναι όπως παλιά», πράγμα που δεν είναι καλό. Δηλαδή, για την επίτευξη της συναισθηματικής ισορροπίας είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι ορισμένοι ή οι περισσότεροι παλιοί κανόνες δεν ισχύουν αλλά γι’ αυτό, σύμφωνα με τις μαρτυρίες πολλών ατόμων με τραυματισμό, έχουμε όλη τη ζωή μπροστά μας για να δημιουργήσουμε νέους κανόνες καθώς και καλύτερες ρυθμίσεις και συμπεριφορές από ό, τι πριν από τον τραυματισμό. Με αυτόν τον τρόπο προχωράμε, σχεδιάζουμε το μέλλον, προσπαθούμε να ζούμε με τον τρόπο που είναι καλύτερο για μας και να ανταποκριθούμε στις προσκλήσεις που προκύπτουν.

Όλοι μας έχουμε καμιά φορά κακές μέρες και ακόμα κι αν περάσαμε με επιτυχία την απαιτητική περίοδο μέχρι τη φάση αποδοχής, μπορεί να βιώσουμε και άσχημες στιγμές. Γι’ αυτό το λόγο, μαζί με μια ειλικρινή σχέση με την οικογένεια και τους αγαπημένους μας, είναι καλό να είμαστε σε επαφή με τις οργανώσεις ατόμων με αναπηρία παρόμοια με τη δική μας, να εμπνεόμαστε από τις επιτυχείς και τις ευτυχισμένες ιστορίες ανθρώπων με τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, να βοηθήσουμε κάποιον με λόγια, παρηγοριά, κατανόηση, για να βρούμε ξανά το νόημα και τη χαρά της ζωής.